Sluit de deur niet te vroeg: alles wat je moet weten over een (voorgenomen) woningsluiting op last van de burgemeester

De burgemeester kan een woning of lokaal (zoals een bedrijfsruimte of loods) tijdelijk sluiten bij drugsoverlast of een ernstige verstoring van de openbare orde. Dit is een bestuursrechtelijke maatregel, geen strafrechtelijke. Dit betekent dat de burgemeester niet eerst hoeft aan te tonen dat er daadwerkelijk een strafbaar feit is gepleegd. Het aantreffen van drugs of een geweldsincident in of rondom een woning of gebouw kan al voldoende zijn om tot een sluiting over te gaan. Vanwege de ingrijpende aard van de maatregel moet de sluiting als ultimum remedium worden beschouwd, aangezien het, bij woningen, een inbreuk maakt op het recht op eerbiediging van de persoonlijke levenssfeer (artikel 10 Grondwet).

Woningsluiting Opiumwet (drugsoverlast)

De burgemeester heeft op grond van artikel 13b van de Opiumwet de bevoegdheid om een woning te sluiten als er in de woning een handelshoeveelheid drugs wordt aangetroffen of als er sprake is van strafbare voorbereidingshandelingen in de zin van de Opiumwet. De aanwezigheid van meer dan 0,5 gram harddrugs en meer dan 5 gram softdrugs wordt volgens vaste rechtspraak aangemerkt als handelshoeveelheid, waarmee de sluitingsbevoegdheid in beginsel gegeven is. Aangenomen wordt dan dat de drugs (mede) bestemd waren voor verkoop, aflevering of verstrekking. Verder heeft de burgemeester de bevoegdheid een woning te sluiten als er in de woning voorwerpen of stoffen worden aangetroffen, waarvan aannemelijk is dat de wetenschap of het ernstige vermoeden bestond dat deze bestemd zijn voor het begaan van strafbare voorbereidingshandelingen, zoals het bereiden of telen van hard- of softdrugs.

Woningsluiting Gemeentewet (andere vormen van overlast)

Naast de sluitingsbevoegdheid op grond van de Opiumwet, heeft de burgemeester de bevoegdheid om een woning te sluiten op grond van artikel 174a van de Gemeentewet als sprake is van een (dreigende) ernstige verstoring van de openbare orde in of rondom de woning. Gedacht kan worden aan overlast die veroorzaakt wordt door illegale prostitutie, wapenhandel of andere illegale activiteiten.

Mag de burgemeester overgaan tot sluiting?

Dat de burgemeester een bevoegdheid heeft om tot sluiting over te gaan, maakt niet automatisch dat dat de burgemeester ook in redelijkheid van die bevoegdheid gebruik mag maken. Een sluiting moet namelijk noodzakelijk zijn ter bescherming van het woon- en leefklimaat bij de woning en het herstel van de openbare orde. Daarvoor is van belang of er geen andere, mindere ingrijpende maatregelen mogelijk zijn om hetzelfde doel te bereiken. De burgemeester moet vervolgens nagaan of de sluiting evenwichtig is. Bij de beoordeling daarvan kunnen verschillende omstandigheden van belang zijn, zoals de mate van verwijtbaarheid van de betrokkenen en de nadelige gevolgen van de sluiting.

Aangezien een woningsluiting een zeer vergaand ingrijpen in de persoonlijke levenssfeer is, dient de burgemeester tevens te beoordelen of de betrokkenen niet onevenredig zwaar worden getroffen door de woningsluiting. Deze evenredigheidstoetsing wordt door de burgemeester niet altijd voldoende of goed uitgevoerd. Daarover verscheen op onze site al eerder een blog. 

Woningsluiting advocaat nodig? Neem contact met ons op

Heeft u een voornemen ontvangen van de gemeente dat uw woning of gebouw zal worden gesloten vanwege drugsoverlast, strafbare voorbereidingshandelingen of een andere vorm van overlast? Neem dan vooral contact met ons op. Ons kantoor kan bijstand verlenen bij het opstellen van een zienswijze.* Het is met name belangrijk dat in deze fase uw eigen belangen goed naar voren worden gebracht.

Heeft u een definitief besluit ontvangen? Dan betekent dat vaak dat enkele dagen na dat besluit tot sluiting wordt overgegaan. Sluit echter niet gelijk de deur, maar neem zo spoedig mogelijk contact op met ons kantoor. Ons kantoor kan dan direct bezwaar tegen de woningsluiting voor u aantekenen en een voorlopige voorziening aanhangig maken bij de rechter (spoedprocedure) met het verzoek aan de rechter om te bepalen dat de woning (voorlopig) gedurende de bezwaarprocedure niet zal worden gesloten. Er kunnen mogelijk meer gronden tegen de sluiting worden ingebracht dan u verwacht.

*Voor een voornemenprocedure wordt in de regel geen toevoeging verleend door de Raad voor Rechtsbijstand. Dit betekent dat wij u mogelijk bij de zienswijzefase enkel op betalende basis kunnen bijstaan. Voor de bezwaar-, beroeps- en spoedprocedure worden – afhankelijk van uw inkomen – wel toevoegingen voor gesubsidieerde rechtsbijstand verleend door de Raad voor Rechtsbijstand.