Geplaatst in een bankenregister? Dat gaat niet zomaar

Wanneer een bank iemand verdenkt van het plegen van fraude, kan die bank vergaande maatregelen nemen. Soms wil de bank iemand niet meer als klant hebben en wordt de bankrelatie beëindigd. Maar ook kan een bank iemand plaatsen op een intern of extern verwijzingsregister. Daardoor kan het erg moeilijk of zelfs onmogelijk zijn om een bankrekening te houden of te openen, met alle gevolgen van dien.

Het is belangrijk om te weten dat er twee soorten register zijn. Er bestaat een zogeheten intern (verwijzings)register en een extern register. Een intern register geldt alleen voor één bank. Andere banken of andere financiële instanties kunnen dus niet dat interne register inzien. Als je in het interne register wordt geplaatst, kan de bankrelatie beëindigd worden en ben je dus op andere banken aangewezen.

De gevolgen zijn nog groter wanneer iemand op een zogeheten extern verwijzingsregister wordt geplaatst. De meeste banken hebben toegang tot dit externe verwijzingsregister. Het aanvragen van een nieuwe bankrekening gaat dan niet of erg moeilijk. Laat staan dat een hypotheek nog wordt verstrekt.

In principe kan men maximaal acht jaar lang op een intern of een extern verwijzingsregister worden geplaatst. Dat is natuurlijk anders als er binnen die acht jaar opnieuw een reden is om iemand op een register te plaatsen.

Gelukkig mag een bank niet zomaar iemand in een register opnemen. Het uitsluiten van het hebben van een bankrekening is namelijk een zwaar besluit. De rechter heeft bepaald dat een bank voorzichtig met deze maatregel om moet gaan. Bovendien zijn er veel instanties waar men heen kan gaan om de maatregel terug te laten draaien.

Vooral het plaatsen van iemand op het externe register mag niet zomaar (link). Allereerst moet er sprake zijn van een ‘incident.’ Zo’n incident is kort gezegd een gebeurtenis die als gevolg heeft of kan hebben dat de belangen, integriteit of veiligheid van de klanten van de bank, of van de bank zelf, geschaad worden.

Het begrip ‘incident’ is dus erg breed en daar zal dan ook snel aan voldaan worden. Het is bijvoorbeeld niet nodig dat de betrokkene strafrechtelijk is veroordeeld. Aan de andere kant is een enkel vermoeden dan ook weer niet genoeg. De rechtspraak en de wetgever zijn echter onduidelijk over welke bewijsmaatstaf gebruikt wordt. Zo wordt soms gesproken van ‘een min of meer gegronde verdenking,’ en dan weer van ‘een gerechtvaardigde overtuiging’ (link). Wanneer van een incident sprake is dat aanleiding kan geven iemand op een register te plaatsen, is dus lastig in algemene zin aan te geven.

Ook als wel van een incident sprake is dat in principe een plaatsing in een register zou rechtvaardigen, kan pas daadwerkelijk tot die plaatsing worden overgegaan als dat ook proportioneel is. Plaatsing in een register is een vergaande maatregel, en daarom moeten ieders belangen worden gewogen. Welke gevolgen heeft de plaatsing voor de betrokkene? Wegen de redenen die de bank heeft om iemand in het register te plaatsen eigenlijk wel op tegen iemands individuele belangen? Dat zijn relevante vragen die moeten worden meegewogen.

Plaatsing op een register kan dus niet zomaar. Er zijn veel instanties waar iemand heen kan om van een register te komen. Als de plaatsing is gedaan op basis van onjuiste gegevens, bestaat er een zogeheten recht op correctie. Dat kan je verzoeken bij de bank zelf. Ook heeft iedereen een recht van bezwaar, bijvoorbeeld op grond van persoonlijke omstandigheden. Binnen een maand beoordeelt de bank dit bezwaar.

Tot slot kan iemand zich wenden tot de Stichting Klachteninstituut Financiële Dienstverlening (KiFiD), de rechtbank of de Autoriteit Persoonsgegevens, afhankelijk van de aan te voeren argumenten om uit het register te worden verwijderd.

Gefinancierde rechtsbijstand is in gevallen mogelijk. Dat is in ieder geval zo bij een procedure bij de KiFiD. Ook bij een procedure bij de rechtbank staat gefinancierde rechtsbijstand open.

Bent u op een intern of extern register geplaatst of is de bankrelatie opgezegd en wilt u gespecialiseerd advies of bijstand door een van onze deskundige advocaten? Neem dan snel contact met ons op. Ook als de bank u vragen stelt ter beoordeling van uw bankrelatie, kunnen wij u bijstaan of adviseren.